Elk jaar verdienen cybercriminelen miljarden dollars door fouten die we
maken: klikken op phishing-links, vergeten kritieke software bij te werken en niet
te gebruiken van multi-factor authenticatie (MFA). Ze beschikken over talloze
aanvalsmogelijkheden, een eindeloze
voorraad gestolen identiteitsgegevens en talloze sites om gestolen gegevens,
tools en diensten uit te wisselen.
Tien aanwijzingen dat je PC mogelijk gehackt is
Hackers zijn meestal discreet want hoe langer het slachtoffer in het
ongewisse wordt gehouden, hoe meer inkomsten er door de aanvallers kunnen
genereerd worden via netwerktoegang en online accounts. Volgende aanwijzingen
laten snel zien of je onbewust een van hun slachtoffers bent:
1) Je krijgt een vraag naar losgeld
Het meest voor de hand liggend. Je start de PC en vindt enkel een vraag
naar losgeld in plaats van het gebruikelijke opstartscherm. De kans is groot
dat je het slachtoffer bent van ransomware. Je krijgt meestal een korte periode
om te betalen en de instructies om er digitale valuta van te maken. Maar zelfs
als je die zorgvuldig volgt, is er één kans op drie dat je geen toegang krijgt
tot de versleutelde bestanden.
2) Een trage computer
Als malware - Trojaanse paarden, wormen en cryptocurrency-miners - op
een PC worden geïnstalleerd, vertragen ze die vaak. Dit geldt voor
crypto-jacking-aanvallen die buitensporige verwerkingskracht en energie gebruiken
om cryptocurrency te mijnen. Langzaam draaiende PC’s kunnen ook het gevolg zijn
van niet-kwaadaardige factoren, zoals slechte PC-hygiëne, maar het is zeker de
moeite waard om te controleren of er iets schadelijks aan de hand is.
3) De webcam gaat vanzelf aan
Sommige spyware is niet enkel ontworpen om gegevens op een PC te stelen,
maar ook om stiekem de webcam en microfoon aan te zetten. Hierdoor kunnen
cybercriminelen video's van je en je gezin opnemen, mogelijk om bij
chantagepogingen te gebruiken. Controleer of het webcamlampje onafhankelijk
werkt. Beter nog, zet de webcam helemaal uit met een kleefband.
4) Je vrienden krijgen ongevraagde
berichten van je account
Als vrienden en contacten gaan klagen over spam
vanuit je mail- of sociale media-account, is je PC zeker gecompromitteerd. Een
klassieke phishing-tactiek kaapt de accounts van slachtoffers en gebruikt ze
vervolgens om al hun vrienden te spammen of te phishen. Dit kan eenvoudig
worden verholpen door ervoor te zorgen dat alle accounts door MFA beschermd worden.
5) Meer pop-upadvertenties op het scherm
Adware brengt geld op voor de aanvaller door de
slachtoffers bloot te stellen aan buitensporige advertentievolumes. Als je PC
overspoeld wordt door pop-upadvertenties, geeft dit aan dat er waarschijnlijk
ergens schadelijke code is geïnstalleerd.
6) Nieuwe werkbalken verschijnen in de
browser
Malware kan ook extra werkbalken in de browser
installeren. Als er een is die je niet herkent of waarvan je niet meer weet of
je die gedownload hebt, is je PC waarschijnlijk gehackt. Je moet de
fabrieksinstellingen op je PC terugzetten om ze te kunnen verwijderen.
7) Willekeurige pictogrammen
Als malware op een besmette PC geïnstalleerd
werd, verschijnen er vaak nieuwe pictogrammen. Deze kunnen gemakkelijk worden opgemerkt
als het bureaublad netjes georganiseerd is in een klein aantal bestanden,
mappen en programma's. Denk eraan om de pictogrammen op je PC beter te beheren.
8) Wachtwoorden/logins werken niet meer
Is je PC gehackt, dan hebben aanvallers mogelijk
verschillende online accounts gehackt, zoals je mailadres, en wachtwoorden
gewijzigd om je te blokkeren. Omgaan met de gevolgen ervan kan een van de meest
stressvolle dingen zijn bij een cyberaanval. Dit vereist heel wat overleg met je
verschillende online leveranciers.
9)
Gegevens en identificatiegegevens circuleren op het dark web
Een bedrijf waarmee je zaken doet, waarschuwt je
voor een datalek. Neem dit ernstig en probeert dit onafhankelijk te verifiëren.
Sites zoals HaveIBeenPwned bezorgen een bevestiging, door derden, van een
inbreuk. Dark web-monitoringtools kunnen ook naar je gegevens zoeken op
criminaliteitssites en andere fora om een meer proactieve manier te bieden om
op de hoogte te blijven. Door snel te handelen, wachtwoorden te wijzigen en/of kredietkaarten
te blokkeren, kan je het risico beperken nog voor hackers erin slagen geld te
verdienen met hun aanval.
10) Je krijgt een AV-waarschuwing
(antivirus)
Waarschuwingen van anti-malwaretools moeten ook
serieus worden genomen, hoewel valse AV-pop-ups ook een bedreiging vormen.
Controleer of het bericht wel afkomstig is van je legitieme AV-provider en volg
de instructies om schadelijke bestanden op de PC te vinden en te verwijderen.
Ga er niet vanuit dat de waarschuwing betekent dat de AV-tool automatisch deze
specifieke bedreiging zal wegnemen.
Wat nu ?
Raak vooral niet in paniek. Is je PC gehackt, gebruik
dan een anti-malwaretool van een gerenommeerde leverancier om eventuele
schadelijke code op de PC te vinden en te verwijderen. Overweeg dan:
• Het resetten van alle wachtwoorden voor alle
accounts die toegankelijk zijn vanaf deze PC
• Het downloaden een MFA-toepassing om het extra
risico op accountbesmetting te verkleinen
• Te investeren in een dark web-monitoringtool
om te controleren welke gegevens gestolen of blootgesteld zijn
• Je tegoeden te blokkeren zodat hackers geen
nieuwe kredietlijnen op je naam kunnen krijgen
• Controleer alle rekeningen op verdachte
activiteiten, vooral bankrekeningen.
Weet je niet zeker of de PC volledig gereinigd is, stel dan je wachtwoord opnieuw in vanaf een ander toestel. Neem voor meer advies contact op met je antivirusleverancier of bank.